بعد از دومین کلاس موسیقی شعر هیئت، آفتابگردانهای نوحه سرا، در اولین کارگاه نقد خود حضور یافتند.
این کارگاه در صبح روز چهارشنبه 7 شهریورماه و با حضور اساتید ارجمند آقایان، جواد حیدری، محمد صمیمی و دکتر محسن رضوانی برگزار شد.
اولین نفر از جمع آفتابگردانها که به پخش مداحی جهت نقد پرداخت، سعيدة کرمانی از مشهد بود.
او یک زمینه برای شهداي گمنام را پخش کرد با که بند نخستش به شرح زیر بود:
چشای مادری به در مونده
نه یک خبر نه حتی یک نامه
وقتی دلش تنگه برا بچه ش
زائر یک شهید گمنامه
محمد صمیمی پس از شنيدن اين نوحه چند نكته كلی را خاطرنشان کرد: «به طور کلی در شعر باید از حشو بپرهیزیم و در شعر هیئت این مسئله پررنگ تر میشود. در رابطه با آهنگ مداحی نیز باید دقت داشته باشیم که در جایی که آهنگ بر آنها تاکید دارد، واژگان سست قرار نگیرد.
یکی از آسیب های نوحه سرایی بانوان این است که متاسفانه به دلیل محدودیتها، بانوان شاعر تحت تاثیر مهمات آهنگ قرار نمیگیرند.»
محسن رضوانی نیز ابراز داشت: «منظور از محاوره زبان مردم است. اما آیا تمام مداحی هایی که تحت عنوان شعر محاوره سروده میشوند فقط به لهجه تهرانی هستند و لهجات شهرستانهای دیگر را در بر نمیگیرند و این خوب نیست. در واقع، ما محاوره معیار و محاوره غير معیار نداریم. به عنوان مثال در جهان عرب، تمام فیلمها و کارتونها به زبان فصیح و معیار دوبله میشوند. به همینخاطر بهتر است در نوحه نیز با زبان معیار شعر بگوییم.»
دومین آفتابگردان که برای ارائه نوحه پشت تریبون رفت، زینب احمدی از اصفهان بود.
و یک واحد برای امام حسین را پخش کرد که بند اول آن به این صورت بود:
سورهی هل اتایی، پسر مرتضایی
همه عالم فدایت، که شه کربلایی...
مولا
سرور
عالم همه یکسر
مبهوت تماشای تو از صحنه ی محشر...
جواد حیدری پس از شنیدن این نوحه گفت:
«باید توجه داشته باشیم که سربند نوحه خیلی مهم است. و نهتنها هیچ ایرادی ندارد که در آن از ترکیب های آشنا استفاده کنیم که حتی اینگونه بهتر است. به عنوان مثال وقتی برای شهدا شعر میگوییم، دقت کنیم که نوحه حتما یک سربند عاشورایی داشته باشد. حتی اگر شعر مادرانه است و نیاز به فضای عاطفی شدیدی دارد، نباید از این مهم غافل شد. شاهد مثال این مورد مرثیه حضرت ام کلثوم برای علی اصغر است.
هرچند بهتر است بانوان در حوزه قوت خود که عاطفه است شعر بگویند اما نباید فقط به این امر بسنده کنند.»
محمد صمیمی نیز اشاره داشت: «فرم و ساختار شعر هیئت یکی از مهمترین ویژگی های نوحه است و باید خیلی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. ماموریت آهنگ القای معانی ست. باید توجه داشت که انتخاب واژگان درست صورت بگیرد و مصرع ها نیز ارتباط درست داشته باشند.»
محسن رضوانی نیزبه این مهم اشاره کرد: «خوب است در حین سرایش نوحه افق دیدمان را گسترش دهیم و جامعه مخاطب را فراتر از مخاطبین فارسی زبان بدانیم. و در سرایش شعر از مضامین و هنرمندهایی استفاده کنیم که قابل برگردان به زبانهای دیگر باشد.»
سومین آفتابگردان نوحه سرا که برای ارائه نوحه فراخوانده شد فرشته حسینی از ایلام بود.
او یک دم پایانی خواند که اینگونه آغاز میشد:
در یاری اسلام
ما جان به کف داریم
در فتنه ها آیینه ی مقداد و عماریم.
کوهیم و مستحکم
ما حیدری هستیم
آماده إذن جهاد رهبری هستیم.
جواد حیدری بعد از ارائه او گفت: «در شعر هیئت بعضی مضامین رجز است و مناسب سینه زنی نیست. باید دقت کنیم که در انتخاب مضامین برای گونه های مختلف نوحه دچار مشکل نشویم. این مضامین رجزگونه برای دم پایانی بسیار مناسب است و به خوبی در این سبک بهکار رفته است.
یک شاعر نوحه سرا باید بداند برای بخشهای مختلف مداحی باید از چه مضامینی استفاده کند.»
محمد صمیمی نیز افزود: «من فکر میکنم بين نوحه و شعار دستکم دیوار نازکی وجود دارد. نوحه یک اثر هنری ست ولی شعار از همه جهت عاری از هنر است. درست است که گاهی در هیئت به شعار هم احتیاج داریم اما اگر بخواهیم یک آیتم هنری به عنوان نوحه داشته باشیم، باید دقت داشته باشیم که از چارچوب هنر خارج نشویم و مضامین شعاری را نیز با هنرمندی بیان کنیم و در شعار نیز از آرایه های هنری استفاده کنیم. نوحه برای مردم است و مردم دو دسته اند. یک دسته شامل قشری ست که تکلیفشان مشخص است. و دسته دم شامل قشر خاکستری ست. شعار دادن بدون استفاده از هنر برای قشر خاکستری جذاب نیست.»