جمعه, 02 آذر,1403 |
کارگاه نقد 4
چهارمین کارگاه نقد شعر دومین اردوی دوره هفتم آفتابگردان ها:
 

کارگاه نقد 4

جمعه، 10 اسفند 1397 | Article Rating

در کارگاه نقد شعر چهارم که با کارشناسی حجت الاسلام جواد محمدزمانی، دکتر محمود اکرافی فر و احمد علوی برگزار شد مجموعا هفت نفر از شاعران دوره هفتم آفتابگردانها مجال ارائه اثر پیدا کردند.

 

به عنوان نخستین شاعر محمدصادق میرصالحیان غزلش را اینگونه آغاز کرد:

به گیسوان پریشان قسم که شانه ندارم

به شانه های غریبان قسم که خانه ندارم

 

حجت الاسلام زمانی با زیبا توصیف کردن این غزل درباره استفاده زیاد شاعر از سکت ملیح تذکر داد و تاکید کرد: گاهی می ارزد که شاعر برای کمک به دیده شدن برخی تکنیک ها از برخی دیگر صرف نظر کند.

 

دکتر اکرامی فر نیز در زمینه کارکرد فرهنگ عامه در شعر با تعریف مقوله آشنایی زدایی، استفاده درست از این تکنیک را یکی از بهترین راه های انتقال مفاهیم حسی دانست که در این غزل به خوبی اتفاق افتاده است.

 

پس از آن علی صادقی از زنجان به خوانش شعر خود با این مطلع پرداخت:

سال هفتاد و هفت یا کمتر

صبح پاییز سرد و بارانی

با نگاهی دلم پر از غم شد

غم مرا برد رو به ویرانی

 

دکتر اکرامی در نقد این غزل گفت: روایت و داستان پردازی کششی ایجاد می کند که مخاطب را با خود همراه میکند و همین ویژگی باعث جذابیت برترین آثار ادبی در طول تاریخ بوده است. وی افزود با وجود موفقیت شاعر در انتخاب این مطلع برای شروع روایت، ادبیات گفتاری شعر، تناسبی با موضوع روایت شعر ندارد.

 

حسین شهریاری دیگر شاعری بود که با این غزل پشت تریبون رفت:

باز دنیا بست درها را به روی ما چرا

نابرآورده ست هر بار آرزوی ما چرا

 

محمود اکرامی فر با استقبال از واژه آفرینی آنرا مانع رشد منفی جمعیت زبانی دانست و به واژه مبتکرانه "نابرآوردن" در این اثر اشاره کرد. وی همچنین استفاده شاعر از ردیف سوالی را تکنیک مناسبی برای درگیر کردن ذهن و عاطفه مخاطب با شعر دانست. این کارشناس در ادامه نمونه ای از شروع سوالی در شعرهای آیینی تبیینی، توصیفی، عرفانی و اجتماعی را ذکر کرد.

 

در ادامه محمدرضا رحیمی از مشهد با دعوت مجری شعری را به ساحت مقدس حضرت رضا سلام الله علیه تقدیم کرد:

رسیدم به پایان به پایان رسیدم

گریزان هراسان پشیمان رسیدم

ز بهتان و کفران و خسران گذشتم

به ایمان به ایمان به ایمان رسیدم

 

دکتر اکرامی فر شاکله این شعر را استفاده از دو تکنیک جذاب موسیقی درونی، و تکرار معرفی کرد و گفت تکرار باید در خدمت تاکید باشد که لازمه رسیدن به این هدف عدم اغراق در استفاده از این تکنیک است.

 

حجت الاسلام زمانی نیز در نقد این شعر، بیان یک مفهوم کامل در ضمن چند کلمه مختصر  را مایه توفیق اینگونه غزل ها دانست که نباید نادیده گرفته شود.

 

در نوبت بعد احمد ایزدی از شیراز این غزل را در معرض نقد اساتید حاضر در جلسه قرار داد:

کنار برکه مسیر عبور ماه افتاد

و برکه ای منم رود شد به راه افتاد

 

احمد علوی مجری-کارشناس این کارگاه با تمجید از شعرخوانی این شاعر درباره اصرار شاعران به استفاده از تمامی قافیه های در دسترس هشدار داد و تاکید کرد کم بگوییم ولی محکم بگوییم.

 

دیگر کارشناسان نیز ضمن بازخوانی برخی ابیات، یکی از پررنگ ترین نقاط ضعف این شعر را نداشتن حسن مطلع دانستند.

 

وحید فرحناکی دیگر شاعر آفتابگردانی بود که به جایگاه دعوت شد و این غزل را قرائت کرد:

از من عبور کن که شبم تارتر شود

تا راه پیشرفت تو هموارتر شود

 

دکتر اکرامی فر با اشاره به این نکته کلی که تمام واژگان زبانی میتوانند شاعرانه باشند شرط این امکان را تشخیص و انتخاب موقعیت مناسب هر کلمه معرفی کرد. این کارشناس پیشکسوت ترکیب "راه پیشرفت" را وصله ای ناهمگون برای بافت زبانی غزل این شاعر خواند.

 

و اما شاعر پایانی این جلسه سید حعفر حیدری بود که غزلی فاطمی با ردیف آتش خواند:

خشم و آشوب و شراره ست سراپا آتش‌

چه بلاها که نیاورده سر ما آتش

 

حجت الاسلام جواد محمدزمانی در بررسی این غزل این بیت را بازخوانی کرد:

از ازل کینه ای از خاک به دل داشته است

از همان روز نخستین شده رسوا آتش

 

وی افزود: مضمون این بیت این توقع را در ذهن مخاطب ایجاد میکند که شاعر به کاوش در وقایع تاریخی مرتبط با آتش بپردازد و در ادامه آنرا به موضوع شعر گره بزد که متاسفانه چنین نشد.

 

اما دکتر محمود اکرامی فر با بیان دغدغه ای کلی درباره اشعار آیینی، پررنگ بودن مرثیه و تمرکز بر بخش مصیبت را آفت اینگونه اشعار دانست.

این کارشناس با توصیه شاعران جوان به مطالعه تاریخی بیشتر، پرداخت به زوایای متفاوت زندگی اهل بیت علیهم السلام را پیشنهاد کرد.

 

در پایان جلسه کارشناسان حاضر نیز حضار را به خوانش شعری از خود میهمان کردند.

تصاویر
  • کارگاه نقد 4
ثبت امتیاز
اشتراک گذاری
نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید: