اردوی دوم پنجمین دوره آموزشی شاعران انقلاب اسلامی (آفتابگردانها) در زنجان ویژه دختران و بانوان شاعر، از سوی شهرستان ادب در حال برگزاری است و شاعران مطرح کشور در کنار آفتابگردانها، به رشد فضای شعری در میان شاعران جوانتر کمک میکنند. به گزارش «وطن امروز» این اردوها که طی چند مرحله با تایید و تقدیر رهبر انقلاب مواجه شده است، فضای خاصی را به وجود آورده که که محصول آن شعر زندگی است. در دومین اردوی بانوان دوره پنجم آفتابگردانها که در زنجان برگزار شده است، کلاسها و کارگاههای مختلفی با حضور شاعران سرشناس تشکیل میشود و برای شاعران جوان شرکتکننده مباحث مهم در حوزه شعر ارائه خواهد شد. علاوه بر کلاسهای آموزشی و کارگاههای نقد و بررسی شعر، برگزاری شب شعر استانی و برنامههای فرهنگی و تفریحی، از دیگر برنامههای این اردو است. مرتضی امیریاسفندقه، ولیالله کلامی، ناصر فیض، قربان ولیئی، سعید بیابانکی، مصطفی محدثیخراسانی، سعید حدادیان، علیمحمد مؤدب، زهیر توکلی، مهدی کمالی و بانوان شاعری چون؛ فریبا یوسفی، فاطمه هاوشکی، اعظم سعادتمند، افسانه غیاثوند، مریم کرباسی، کبری موسویقهفرخی، راضیه رجایی، فاطمه نانیزاد، طیبه ثابت، الهام عمومی و مطهره عباسیان از جمله شاعرانی هستند که در این اردو حضور یافتهاند.
حضور چند نسل از شاعران در اردوی شهرستان ادب
میلاد عرفانپور، مدیر دفتر شعر موسسه فرهنگی- هنری شهرستان ادب در توضیحاتی درباره این اردوها به
«وطن امروز» گفت: طی این اردوها با طیفهای مختلف شاعران در ارتباط هستیم. مخاطبان این دوره صرفا استعدادهای جوان نیستند. یک گروه اعضای جوان، بهعنوان مخاطبان برنامههای آموزشی هستند. یک گروه شاعران پیشکسوتی هستند که بهعنوان استاد در این دورهها به ما کمک میکنند و گروه دیگر شاعران جوان مطرح و تثبیتشدهای هستند که به طور مستمر با استعدادهای جوان در ارتباط هستند. یعنی با چند نسل از شاعران در ارتباط هستیم. عرفانپور همچنین درباره پیشینه اردوهای آموزشی و برنامه آفتابگردانها در شهرستان ادب میگوید: کمرنگ شدن برنامههای آموزشی ما را در موسسه شهرستان ادب بر آن داشت تا سراغ تربیت و آموزش شاعر و استعدادیابی برویم. سال 89 این فکر ما به راهاندازی و برگزاری دورههای آموزشی سالانه شعر جوان انقلاب اسلامی آفتابگردانها منتهی شد. میخواستیم تجربههای گذشته در حوزه شعر و برنامههای آموزشی ادبی را به صورت جامع در یکجا جمع کنیم و از هر نمونه تجربه موفقی که طی این سالها وجود داشته بهرهای بگیریم تا بهترین استعدادیابی را داشته باشیم. علیمحمد مودب نیز در مساله توجه به شاعر معتقد است: یکی از مفاهیم محوری شهرستان ادب در این سالها حرمت گذاشتن به مولف بوده. جوانها نیاز دارند به نگاه جامع و مانعی در شعر برسند. پرسشهای خودشان را طرح کنند و پاسخ بشنوند. شهرستان ادب به جای اینکه به سمت سفارش و جشنواره برود به سمت خود شاعر رفته است.
بزرگداشت حسین منزوی در روز اول نشست
در نخستین روز اردوی دوم پنجمین دوره آموزشی شهرستان ادب در زنجان، نام حسین منزوی، شاعر این خطه از کشور گرامی داشته شد. در این نشست سعید بیابانکی وضعیت شعر دهه 90 را بسیار امیدوارکننده خواند و گفت کسانی که در دهه 90 شاعر شدند، از نسل ما که شاعر دهه 60 هستیم وضعیت بهتری دارند زیرا تجربه شعر بسیار پربارتر شده. بیابانکی افزود: هر شاعر، جمع ادبیات پیش از خود است؛ یعنی تمام تجارب پیشینیان خود را در کارنامه ادبی و فرهنگی کشور دارد. در ادامه علیمحمد مودب ماموریت شاعر را افشا عنوان کرد و گفت: شاعر باید در میان این همه انشانویس، با افشای خود به انشای خویش برسد. در دومین روز برگزاری پنجمین دوره آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی که با حضور بانوان شاعر از سراسر کشور برگزار شد سراینده کتاب «میخانقاه» درباره نوآوری بر پایه سنت در شعر معاصر تصریح کرد: سنت و نوآوری 2 چیز جدا از هم نیستند چرا که اگر سنتی وجود نداشته باشد، آن سنت مرده و به تاریخ پیوسته و اگر وجود داشته باشد پس نو است چون نوآوری درآن صورت میگیرد. زهیر توکلی افزود: سنت بدون نوآوری زنده نمیماند و اگر سنت بازتولید نشود خواهد مرد. وی ضمن اشاره به این مطلب که جدال برسر سنت و نوآوری از دوران مشروطه به بعد شکل گرفته است، اظهار داشت: با توجه به اینکه هر انقلابی با خود ادبیاتی را میآورد، در دوران مشروطه شاعران مجبور بودند زبان شعر را به زبان کوچه و بازار نزدیک کنند تا مردم معانی و مفاهیم مورد نظرشان را بهتر بفهمند چرا که اشعار خانقاهی و درباری ظرفیت اینکه مردم را جذب کنند، نداشتند. عصر روز دوم اردوی آفتابگردانها به ارائه مباحثی از سوی دکتر قربان ولیئی اختصاص پیدا کرد. ولیئی در ابتدای ارائه مباحث خود گفت: غیبت اندیشه و معنویت غیبت هراسآوری در شعر معاصر است. شعر اتفاقی است که در احساس یا عاطفه میافتد و در زبان خود را نشان میدهد. سراینده مجموعه شعر «لحظه جهان» خاطرنشان کرد: نخستین سخنها شعر بوده است. شعر دوباره نامیدن اشیا است و توفیق در نامیدن دوباره کار شاعران برجسته است. شاعر چنان اشیا را مینمایاند که گویی نخستینبار است میبیند. شاعران پس از انبیا برای ابلاغ معنویت برگزیده شدهاند. ولیئی آغاز معنویت را رجوع به خود و کشف خود دانست و برخی ویژگیهای شخصیت معنوی از جمله تجربیات معنوی، شفقت، دوری از کینهورزی، حدیث نفس، اهل مدارا بودن، صلحطلبی، در حال زندگی کردن و ابتهاج را برشمرد و تشریح کرد. همچنین این شاعر و متخصص ادبیات عرفانی از راههای رسیدن به معنویت، به همنشینی با انسانهای معنوی و تمرین برای رسیدن به حالات ذکر شده اشاره کرد.
عرفانپور: شاعر نباید به محتوای خاصی محدود شود
میزگردی درباره شعر آیینی با حضور سعید حدادیان و میلاد عرفانپور برای شاعران دوره پنجم برگزار شد. در این میزگرد ادبی به موضوعاتی چون چیستی شعر آیینی، چگونگی سرایش شعر آیینی و اوزان بارز شعر آیینی پرداخته شد. حدادیان در این نشست گفت: منزلت واژه را معنای تحتالفظی میگوییم. گاهی 2 واژه کنار هم قرار میگیرند که همپوشانی ندارند، ولی ترکیباتی مانند «شعر آیینی» یا «انقلاب اسلامی» ترکیباتی هستند که در ابتدا واژه اول باید به مقام خود برسد. در شعر آیینی ما ابتدا باید به شعر برسیم و مهر شعر بودن را خورده باشد. شعر آیینی از یک چارچوب روایت میکند و در قاعده این چارچوب مسؤولیت دارد.
سراینده مجموعه شعر «همیشه باران» افزود: شعر مذهبی وقتی به تعالی میرسد که نتیجه ارتباط عالی با اهل بیت(ع) باشد. شاعران مذهبی حقیقی کسانی هستند که بین مردم و اهل بیت علیهمالسلام ارتباط برقرار میکنند. البته آیین از نظر لفظی، لفظ مانعی نیست. شعر در فضای آیین بودایی هم شعر آیینی محسوب میشود. در ادامه میلاد عرفانپور به این موضوع اشاره کرد که شاعران نباید به محتوای خاصی محدود شوند، چنانچه سعدی در موضوع عاشقانه و عطار در مناجات برجستهترند. با این وجود شاعران یاد شده در موضوع خاصی محدود نبودند. سراینده کتاب «ناخوانده» در شاعران معاصر نیز به مرحوم قیصر امینپور اشاره کرد که در زمینههای مختلف اجتماعی، عاشقانه و... با موفقیت به سرایش پرداخت. در بخش پایانی جلسه سعید حدادیان شاعر و مداح اهل بیت علیهمالسلام رمز دریافت معنویات و ارتباط برای سرودن شعر آیینی را استادگرایی و فضاسازی عناصر برجسته عنوان کرد و در آخر این جلسه معنوی را با تلاوت مناجاتی زیبا به پایان رساند. دوره اول این اردو در شهر تهران برگزار شد و اردوی سوم اواخر امسال ایستگاه پایانی برای اعضای آفتابگردانها خواهد بود. دفتر شعر مؤسسه شهرستان ادب، هر ساله اردوی شعر جوان انقلاب اسلامی (آفتابگردانها) را با هدف تربیت و کشف و شناسایی شاعران جوان برگزار میکند. شاعرانی که به عضویت هر دوره در میآیند در کلاسها و کارگاههای مختلف آموزشی با حضور شاعران برجسته کشور شرکت میکنند. تاکنون 4 دوره آفتابگردانها برگزار شده است و بیش از 400 شاعر جوان در قالب این اردوها شناسایی و تربیت شدهاند. اردوی دوم پنجمین دوره آموزشی شهرستان ادب با حضور 54 نفر از شاعران دوره پنجم و اعضای دوره تکمیلی، در کانون فرهنگی و تربیتی سهروردی زنجان در حال برگزاری است. رهبر انقلاب در دیدار نیمه رمضان شعرا با ایشان، اثر تربیت شاعر توسط نهادهای مردمی را مهم دانستند و با نام بردن از موسسه شهرستان ادب این مجموعه را مجموعهای موفق در این راستا دانستند.