سومین کلاس آموزشی از اردوی سوم بانوان آفتابگردان دورۀ ششم، با حضور عباس ساعی و با موضوع «شناخت فردوسی» برگزار شد.
ساعی نخست به افرادی اشاره کرد که مباحثی را در مورد فردوسی مطرح نمودهاند و گفت: «نظامی عروضیسمرقندی حکایت مفصلی دربارۀ فردوسی دارد و نیز محمد عوفی که در لبابالالباب در رابطه با او سخن گفته. البته هیچ یک از آنها مستند نیستند.» او ادامه داد: «همانطور که میدانیم فردوسی از دهقانهای بزرگ طوس بود و مال و مکنت فراوان داشت و بخش عظیمی از ثروتش را برای سرودن آن صرف کرد و در آخر عمر به عسرت دچار شد و به شکلی غم انگیز درگذشت.» وی افزود: «شاهنامه سندی است که از فردوسی برای ما باقی مانده و حتی بسیاری از غربیان متعصب آن را تمجید کرده اند و این نشان دهندۀ درخشان بودن این اثر است.»
ساعی شاهنامه را به سه بخش عمدۀ اساطیری، پهلوانی و تاریخی تقسیم کرد و گفت: «آنچه که مربوط به تاریخ است و در شاهنامۀ فردوسی آمده در سایر کتب نیز ذکر شده است و بیشتر چالشها مربوط به بخش پهلوانی این اثر و واقعی بودن قهرمان داستان شاهنامه است.» به طور کلی ایشان حماسه را، تاریخ تخیلی یک کشور میداند. یعنی در حماسه هر دو عنصر تاریخ و تخیل وجود دارد. وی خاطر نشان کرد: «انسانی که میلیونها سال در کرۀ زمین زندگی کرده است از همان ابتدا با وقایع مختلفی رو به رو شده و هر نسل شرح این رویدادها را سینه به سینه به دیگران منتقل کرده است. در جریان این انتقال چیزهایی از آن کاستهاند یا حتی بر آن افزوده شده که پس از ابداع خط، این روایتها در خداینامکها آمد و گذشت زمان منجر به تکامل آنها شد. این آثار مورد حمایت مغها و حکومتها بود و بخشی از تاریخ ایران محسوب میشد.»
این شاعر و استاد دانشگاه با اشاره به این که دو نوع حماسه وجود دارد که یکی طبیعی و دیگری مصنوع است، ادامه داد: «اولی ریشه در تاریخ دارد و دیگری حاصل ذهن و تخیل نویسنده است. شاهنامه حماسهای طبیعی محسوب میشود و بیانگر آرزوهای دیرین یک ملت نجیب است که در ادبیات ما تجلی یافته.»
او با ذکر این مسئله که انگیزۀ فردوسی برای سرودن شاهنامه یادآوری دوران پر افتخار ایران بوده است گفت: «پیش از فردوسی، دقیقی طوسی هزار بیت از گشتاسب نامه را سروده بود که از دنیا رفت و فردوسی در واقع کار نیمهتمام او را ادامه داد و با صرف سی سال از عمر خود آن را به اتمام رساند.» به گفتۀ ایشان اشعار شاعران گذشته همچون گنجینهای است که باید شاعران جوان به آنها مراجعه کنند و با کمک آنها به غنای شعر خود بیفزایند. وی گفت: «در حوزۀ شعر، فرم مبحث مهمی است. از ویژگی های بارز شعر فردوسی آن است که از نظر فرم ساختاری صحیح دارد و اشعارش که عمدتا حماسیست دارای وزنی مناسب با محتواست.»
ساعی در پایان گفت: «فردوسی در سرودن شعرِ تصویری نیز مهارت داشته. همانطور که در این بیت از فردوسی مشاهده میکنیم که آگاهانه با کاربرد حرف «ر» بصورت مشدد کاملا حس پرواز را به خواننده القا میکند: «به آتش بیانداز یک پر من/ ببینی هم اندر زمان فر من.»