نقد مکتوب شعر زهرا ايزدي نيا
شاعر: زهرا ايزدي نيا
13 آبان 1402
09:52 |
0 نظر |
264 بازدید |
امتیاز: با 0 رای
نگاهم کن که شاید چشمۀ شعرم بجوشد باز
که روح تشنهام، از چشم تو مضمون بنوشد باز
بیا این خاکها، زنگارها را پاک کن از دل
کمک کن دل به دست تو لباسی نو بپوشد باز
سکوتت سدّ سنگینیست در راه سرودنها
بیا این سنگ را بشکن که رودم برخروشد باز
به من یکبار از باغ لبت تکشاخهای دادی
چگونه گوشهایم از کلامت چشم پوشد باز؟
فقط حرفی بزن، با قیمت جانم خریدارم
بگو کِی گلفروش مهربان، گل میفروشد باز؟
________________________________________
نقد شعر:
انتخاب ردیف و قافیۀ مناسب، انتخابی است راهبردی است که تا میتواند مسیر سرایش را هموار کند. شاعران جوان در ابتدای راه، وقتی بیت اوّل غزل به ذهنشان میرسد ممکن است در انتخاب ردیف و قافیه عجله کنند یا دست به چالشی سخت برای سرایش با ردیف و قافیهای دشوار بزنند. در مواردی که قافیۀ اوّلیه چندان مناسب ادامه نیست، بهتر است شاعر کمی سعۀ صدر به خرج بدهد تا شاید با بیت یا ابیات بعدی، انتخابهای بهتری برای او فراهم شود.
قافیۀ شعر، قافیۀ سختی است، نه صرفاً از این جهت که کلمات همقافیه برای آن کم است، بلکه آنچه کار را سختتر میکند فعلی بودن تمامی قافیههاست. این یکسان بودن، دست شاعر را برای تغییر در چینش کلمات میبندد و موسیقی کناری ابیات را نیز تحث تأثیر قرار میدهد. مثلاً اگر منصفانه به ابیات بنگریم قوافی «برخروشد» و «پوشد» در بیت سوم و چهارم، آن فعلی نیست که باید باشد. شاعر دوست دارد بگوید «بخروشد» و بگوید «بپوشد» ولی چون وزن شعر اجازه نمیدهد ناچار است به گونههایی از این افعال دست بیازد که خود نیز بیشک دوستشان نمیدارد.
مطلع شعر خوب است و نوید شعری روان را میدهد امّا مخاطب حرفهای شعر با وجود این مطلع زیبا، نگران است که شاعر چگونه شعر را ادامه خواهد داد و این نگرانی هم بجاست و به مرور که جلوتر میرویم از قوّت سرایش کاسته میشود و شاید فقط در مصراع پایانی، قافیه دوباره خوش نشسته است؛ هر چند مصراع نخست بیت پایانی هم چندان حرفی برای گفتن ندارد.
توجّه به انتخاب قافیه و ردیف در شاعر حافظ به خوبی میتواند دست شاعر را بگیرد و او را در ادامۀ راه خویش یار و یاور باشد. علیالحساب به این نکته دقّت کند که آیا لزوماً همۀ ردیفها و قوافی، خاصّند یا چیز دیگری است که خطّ حافظ را از دیگر سرایندگان جدا میکند.
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.