نقد مکتوب شعر طاهره رحیمی
شاعر: طاهره رحیمی
13 آبان 1402
10:05 |
0 نظر |
209 بازدید |
امتیاز: با 0 رای
در حصارِ دفترم امروز زندان میکِشم
آنطرف تر، رو به زندان نقشِهجران میکِشم
خسته از گشتن به دنبالِ نگاهی مهربان
عکسِ خودرا با دلی بی حال و بی جان میکِشم
ناگهان رویایِ چشمان تورا میبینمو
تیغِ رقصانِ نگاهت بر گریبان میکِشم
درپِیات مانند یوسف همچو یعقوبِ نبی
پیکرِ نقاش را افتان و خیزان میکِشم
هر که آمد دیدنت اینجا،نشستو برنگشت
دلبری های تورا با این و با آن میکِشم
یک تنه عامل شدی بر کُفرِ این شهرِ خموش
پشتِ دفترفتنه را با چشمِ گریان میکِشم
گرچه از عاشق شدن خیری ندیده قلبِ ما
بی وفا معشوق را در جمعِ خوبان میکِشم
________________________________________
نقد شعر:
شاعرهی این بیتها، ظاهرا تا زمان نوشتن غزلش، به این نکته توجه نداشته که زمانهی شعر و زبان شعر به کلی تغییر یافته و این تالیف و کلامی که برای نوشتن اثرش به خدمت گرفته، دیگر جایی در ادبیات معاصر ندارد و برای رسیدن به شیوهی نوشتاری مطلوب معاصرین نیازمند رو کردن به زبانی پوست انداخته و قابل عرضه است. گاهی تصور میشود منظور منتقدین از نوسازی زبان، تغییر دادن کلمات و استفاده از واژههای بیگانه و یا حداقل نوساخته است، در حالی که صحبت ابدا سر چنین موضوعی نیست، چه کلمه را گناهی نیست که شکل و ساختمانی کهنه دارد، این شاعر است که میتواند حتا از کلمات کهنه، در زبانی نو، با معناآفرینی بهینه، سود ببرد. اینک و در این غزل، کلمات متاسفانه همگی در چینشی که متعلق به عصر امروز نیست، کنار هم آمدهاند. بگذارید پررنگتر این مهم را توضیح دهم تا هم سرکار طاهرهخاتون بدانند چه کنند و هم کسانی که تازه وارد سیر سرودن شدهاند، راه برونرفت از کهنگی متن را یاد بگیرند.
در بیت اول، مصرع دومِ غزل طاهره آمده است؛ «آنطرف تر، رو به زندان نقشِهجران میکِشم» دقیقترین حرفی که میتوان پیرامون نونوشتن زد این است که ماجراهای شعر دیروز، مانند همین بیت، عموما در خیال میگذرد. چون «نقش هجران را کشیدن» که در این مصرع آمده، نقش هجران برای شاعر معاصر به روشنی و وضوح قابل دید است، شاعر معاصر مصراع دوم این شعر را احتمالا چنین مینویسد: «روی دیوارش زنی را در خیابان میکشم» چه کنم که منِ منتقد مرد هستم و شاعر این سروده، بانویی جوان، لابد اگر خود او به معاصرت زبانی رسیده بود، چنین مینوشت: «روی زندان آسمانی غرق باران میکشم»
پس موضوع زبان تازه، نوشتار عینی به جای پرداخت ذهنی، چگونگی چینش واژگان و روی آوردن به اتفاقات پیرامونیِ قابل لمس را مدنظر دارد، با این رویه، شاعر چنانچه مثلا خیابان را در متن داشته باشد، به جای آنکه بنویسد: «ز خیابان گذر کردن» مینویسد «از خیابان گذشتن»
با این پیشگفتار، بانوی شاعر، طاهره رحیمی را در آنسوی این چینش نامتناسب با جهان امروز، منتطر میمانیم.
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.