نقد مکتوب شعر مهدیه آهويي
شاعر: مهدیه آهويي
13 آبان 1402
10:24 |
0 نظر |
215 بازدید |
امتیاز: با 0 رای
روح تو با گلایه و شکوه عجین نبود
بانو! برای درد دلت همنشین نبود
یک ماه داشتی و سه اختر به دامنت
ای آسمان! برابر شأنت زمین نبود
بسیار مادران و زنان بوده قبل تو
امّا کسی شبیه تو امّالبنین نبود
شرمندهای چرا؟ به یقین هیچ غایبی
در کربلا شبیه تو نقشآفرین نبود
پای حسین دادی عزیزان خویش را
عافیتی برای تو بهتر از این نبود
ماندی که روضهخوان غم کربلا شوی
کاری جز این که مرهم قلب حزین نبود
گفتم غزل کنم غم و قدر تو را ولی
قَدرت فقط همان نه، غمت هم همین نبود
________________________________________نقد شعر:
سرودن برای اشخاصی که شاعران کمتر به آنان میپردازند (منظورم در آن دسته از اشعار آیینی است که در هیئت استفاده نمیشوند) شمشیری دولب است؛ از یک طرف، چون کمتر شعری مستقیماً به آنان اشاره دارد، فضای جولان برای شاعر باز است و از طرف دیگر، به دلیل همین کمتر پرداختن، بیم فهمیده نشدن از سمت مخاطب وجود دارد. خوشبختانه شعر مهدیه آهویی، با آنکه در آغاز ابهامبرانگیز است –البتّه ابهام از نوع خوشایند آن- در ادامه نشانههایی دارد که مخاطب را به مسیر درست رهنمون میشود.
شعر با آنکه از نقطهنظر عاطفه، نمرۀ قبولی میگیرد و برای اجرای در مجالس مناسب است، از نظر ادبی و استحکام ابیات، جای کار بیشتری دارد. به چند مورد از جزئیات اشاره میکنم.
چینش کلمات در بیت نخست به گونهای است که نهاد مصراع دوم «روح تو» استنباط میشود، در حالی که شاعر به لحاظ ارکان جمله سعی دارد که بگوید: «همنشینی بر درد دل تو نبود». این اشکال در اثر جابهجایی غیراصولی ارکان ایجاد شده است. در بیت سوم «بوده» جایگزین «بودهاند» شده است که به لحاظ دستوری صحیح نیست. «بوده» میتواند جایگزین «بوده است» شود، نه جایگزین صیغۀ جمع فعل. یا مثلاً در بیت ماقبل پایانی قطعاً «که» در مصراع دوم اضافه است و اگر بنا بر وزن شعر نبود، از این «که» استفاده نمیکرد.
باید حواسمان باشد که احساسات فریبمان ندهند و به خاطر برخورد عاطفی با شعر، از جزئیات اساسی بازنمانیم.
مطالعۀ اشعار محمّدکاظم کاظمی، مخصوصاً مثنویهای او میتواند برای مهدیه آهویی مفید باشد، بویژه اگر شاعر تلاش کند که به هنگام مطالعه، جزئیات را از نظر نیندازد و آموختههای خود را در اشعاری که پس از این میسراید، به کار ببندد. به هنگام مطالعه شاعر باید خود را به جای سراینده بگذارد و انتخابهای ذهن خود و شاعر اصلی را مقایسه کند و از این رهگذر به قوّت ذهن خویش کمک کند.
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.