نقد مکتوب شعر احمد طاهری
شاعر: احمد طاهری
13 آبان 1402
10:30 |
0 نظر |
167 بازدید |
امتیاز: با 0 رای
*
ای شمع! به مرگ بیهوایت بنگر
پاییز! به مرگ بیصدایت بنگر
یکرنگ بمان رفیق، یکرنگ بمان
یک لحظه به برگ زیر پایت بنگر
*
با شوق بیا، ترانهام را بتکان
این بار تو خاک شانهام را بتکان
صد سال گذشت بی تو، اشکم مرداب
این عید بیا و خانهام را بتکان
*
سرسبزی باغها گروگان تو بود
این جان ضعیف زرد، از جان تو بود
برگرد و بیا، بهار از رو رفته
تنها برگ برنده، دستان تو بود
*
میخواست که مثل سنگ سختم بکند
با جامۀ خود سفیدرختم بکند
من تازهگلم، تازهعروسی بر دار
برف آمده تا سیاهبختم بکند
________________________________________
نقد شعر:
رباعی 1 میتوانست رباعی خوبی باشد اگر شاعر دقّت بیشتری به خرج میداد. حرفی که شاعر میخواسته بزند، احتمالاً این بوده که به شکستن برگ زرد زیر پایت بنگر و نتیجه بگیر که تو هم مرگی در پیش داری و چون این برگ، برگ پاییز است و زرد و رنگعوضکرده، شاعر از مخاطب شعر خواسته یکرنگی بماند که جهان گذراست و آدمی رفتنی. اینها همه قبول! و قبول که بیت دوم، بیت خوبی است، هرچند با خطاب «رفیق» هنوز چندان کنار نیامدهام. امّا بیت نخست هرگز نمرۀ قبولی نمیگیرد. حتّی مصراع دوم هم که به نظر مرتبط است، کاری جز لو دادن بیت دوم نمیکند. رباعی دو بیت دارد و این هر دو بیت باید قدرتمند باشند.
در رباعی 2، تکاندن ترانه در مصراع نخست چیست؟ مصراع دوم بد نیست امّا این انتظار را ایجاد میکند که در بیت دوم «تکاندن خاک شانه» را شاعر معنا کند؛ انتظاری که هرگز برآورده نمیشود.
در رباعی 3 حرف رباعی، حرف خوبی است امّا باز هم یک مصراع نخست ضعیف، کار را خراب کرده است. ضمن اینکه به نظرم یک شاعر رباعیسرا باید آنقدر هوشمند باشد که بداند «دستان» به معنی فریب هم هست و شاید برای ممدوح شعر، چندان صفت خوبی محسوب نشود.
چهقدر مصراع سوم رباعی 4 خوب است و چهقدر ردیف و قافیه بد انتخاب شدهاند! وقتی مشکل از انتخاب ردیف و قافیه باشد، حتّی شاید شاعران بزرگ هم زمین بخورند. با این انتخابهای احمد طاهری برای ردیف و قافیۀ رباعی 4، کشف زیبای مصراع سوم هم عاقبت به خیر نشده است.
احمد طاهری رباعیسرای خوبی خواهد شد اگر به اهمّیت تکتک مصاریع و تکتک کلمات بیشتر بیندیشد و با دقّت بیشتری، مسیر خویش را انتخاب کند. مطالعۀ «مرقّع صد رنگ» که مجموعه صد رباعی از بیدل، به انتخاب محمّدکاظم کاظمی است، قطعاً از طاهری، شاعر بهتری خواهد ساخت.
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.