پنجشنبه, 13 اردیبهشت,1403 |

نقد مکتوب شعر محمدمبين مولايي

شاعر: محمدمبين مولايي

13 آبان 1402 10:45 | 0 نظر | 202 بازدید | امتیاز: با 0 رای
من عاشق تو بودم از ابتدای دنیا
قبل از هبوط آدم، قبل از گناه حوّا
من عاشق تو بودم ای آخرین ستاره
وقتی سقوط کردی در بیکران دریا
من عاشق تو بودم از ایستگاه اوّل
از ابتدای هرگز تا انتهای دنیا
من عاشق تو بودم، شب‌ها که پشت شیشه
آرام می‌گذشتی، ای ماه، ماه زیبا
من عاشق تو بودم مانند آن پرنسس
که با تمام عشقش رقصید با هیولا
من عاشق تو بودم مانند دختری که
در اوّلین کلامش با ذوق گفت «بابا»
من عاشق تو بودم صد بار گفته بودم
صد بار گفتم اما صد بار گفتی امّا...
من عاشق تو ماندم، این شرط انتظار است
«باشد که باز بینم دیدار آشنا را»
________________________________________
نقد شعر:
هر شاعری قبل از سرایش باید نقشۀ راهی داشته باشد، البتّه گاهی این نقشه در میانۀ راه دستخوش تغییراتی می‌شود امّا به هر صورت نقشه داشتن، ولو نقشۀ ناقصی باشد، بهتر از بی هیچ نقشه‌ای، دل به دریا زدن است.
منظور از نقشه را نباید بد فهمید: قطعاً شعر و ادبیات، ریاضی و مهندسی نیست که صفر تا صد داستان کاملاً معیّن باشد و دو دو تا در عالم شعر و ادبیات و به طور کلّی علوم انسانی، فقط یک جواب ندارد. وقتی می‌گویم نقشه، یک طرح کلّی است که شاعر غزلسرا بداند از کجا آغاز می‌کند، در میانۀ راه چگونه کار را پی بگیرد و در پایان، کار را با چه ترفندی به سرانجام برساند.
برگردیم به غزل حاضر. به نظر من محمّدمبین مولایی نقشه‌ای نداشته و بی‌گدار به آب زده است. اگر هم نقشه‌ای در سر داشته، این نقشه آن‌چنان قدرتمند نبوده است که حاصل شگفت‌انگیزی با خود به همراه داشته باشد. شاعر مجموعه‌ای از مفاهیم مورد علاقه‌اش را فهرست کرده، گاه با ترکیباتی که برایش تازه بوده‌اند، ترکیب کرده و در نهایت، غزل را رقم زده است. کار وقتی سخت‌تر می‌شود که این مفاهیم مورد علاقه هم چندان لقمۀ گلوگیری نباشند: «پرنسس و هیولا»، «بابا شنیدن از زبان دختر» و... . به همۀ این مشکلات آن تضمین مصراع پایانی را هم اضافه کنید که به هیچ نحوی از انحا، مصراع حافظ به این غزل نمی‌آید و کاملاً گل‌درشت در پایان شعر، جلوه می‌کند.
برای آنکه هر ترکیبی و هر مفهومی برای ما جدید نباشد و بدانیم چه مسیری در شعر فارسی طی شده است، راهی جز خواندن نداریم. با توجّه به مطالبی که گفته شد، به نظر می‌رسد آثار هوشنگ ابتهاج (سایه) بویژه کتاب «سیاه‌مشق» می‌تواند راهنمای خوبی برای محمّدمبین مولایی در مسیر دشوار سرایش باشد.
ویدئوی مرتبط

,
امتیاز دهید Article Rating
نظرات

تنها کاربران ثبت نام کرده مجاز به ارسال نظر می باشند.
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.