طيبه سادات ثابت؛ متولد سال 1353؛ شاعر و روزنامهنگار اهل مشهد است. وی در فضای انجمنهای ادبی خراسان از محضر استادانی چون ذبیح الله، صاحبکار مصطفی محدثی خراسانی و محمدکاظم کاظمی بهره برده و از جمله شاعران حوزه کودک و نوجوان است. تاکنون در حوزه شعر کودک و نوجوان آثاری چون مجموعههای «سقاي كوچك»، «باران سياه»، «با بد منشين»، «هزار تا دردسر»، «گل پريا» و... منتشر شده است.
طیبه ثابت در طی سالیان گذشته در دورههای آموزشی شعر جوان انقلاب اسلامی (آفتابگردانها) به عنوان کارشناس شعر حضور داشته است و گفتگوی حاضر به دیدگاه های او درباره شعر جوان و فعالیتهایی که در حوزه شعر کودک و نوجوان داشته است اختصاص دارد:
از ویژگیهای مهم شاعران، زنده بودن کودک درون آنهاست. با توجه به اینکه شما در این حوزه فعال هستید بفرمایید در آثارتان تا چه حد تحت تاثیر این ویژگی بودهاید؟
همانطور که میدانید یکی از ویژگیهای شعر، علاوه بر زبان، اندیشه و فرم و قالب، همان ویژگی عاطفه است و عاطفه میتواند در کنار تخیل منجر به یک اتفاق زبانی شود تا کشف شاعرانه صورت بگیرد. اگر عاطفه را از شاکلۀ شعریت یک اثر بگیریم در حقیقت میتوان گفت جان آن شعر را گرفتهایم. به نظر من عاطفه در حقیقت شاکلۀ اندیشه است و ما اندیشۀ بدون عاطفه نداریم. یعنی عاطفه یا با امید و ناامیدی نسبت به یک موضوع، یک هنجار و یک اعتقاد و یک ارزش همراه است یا با پاسخ مثبت یا منفی اندیشه به یک مفهوم ارزشی و ضد ارزشی. شما اگر یک اثر را هرچند در آن بازیهای زبانی فراوان باشد بدون عاطفه بسرایید نمیتوانید بگویید آن اثر چقدر شعر است. عیار شعری یک اثر با اندیشه و عاطفه است که سنجیده میشود؛ البته به اضافۀ تخیل و زبان.
به نظر شما مولفههای اصلی یک شعر کودک و نوجوان چیست؟
نگاه خیلی مهم است. اگر نگاه و کشفهای کودکانه داشته باشی، همیشه زبانت تازه و نو است و کودکان آن را درک میکنند و ارتباط و تاثیری که باید از این شعر بگیرند را میگیرند. در حقیقت ما شعر برای کودک نمیگوییم بلکه کودکیها را به شعر در میآوریم.
پس حتی شاید مخاطب اینگونه اشعار بتوانند برزگسالان هم باشند؟
بله کاملا همینطور است.
مجموعه تازهای در حوزه شعر بزرگسال یا کودک، نوجوان در دست انتشار دارید؟
بله، شعرهای چاپ نشدهای هم دارم که إنشاءالله به ناشر میسپارم. حدود یک هفته پیش هم در مشهد رونمایی نشریهای به نام کولهپشتی بود که نشریه تخصصی فرهنگی و هنری کودک و نوجوان است و در زمینه شعر و داستان کودک نوجوان و ... فعالیت میکند که ضمیمه روزنامه شهر آراست. شعرهای جدید من نیز در این نشریه منتشر میشود. قسمت اول این نشریه در حوزۀ کودک و قسمت دوم آن نوجوان است.
کمی درباره حال و هوای اشعار مجموعه تازهتان بفرمایید؟
این اشعار همه در قالب چهارپارههای کودکانه هستند. اسم این مجموعه «سیب خدا» است و خطاب به خدا سروده شده که ابیاتی از آن اینگونه است:
«تو گفتهای دل من
همیشه خانۀ توست
چه افتخار خوبی
دلم نشانۀ توست
چطور توی قلبم
که حجم سرخ سیب است
توی به آن بزرگی؛
نشستهای عجیب است»